Պոլարիս անտիֆրիզ, հակասառեցուցիչ
By |Categories: Uncategorized|Last Updated: November 13, 2025|

Ի՞նչ է անտիֆրիզը

Անտիֆրիզ (Antifreeze) կոչվում է հեղուկը, որն օգտագործվում է շարժիչի հովացման համակարգում՝ ապահովելու համար ջերմափոխանակությունը, կանխելու համար հեղուկի սառեցումը ցածր ջերմաստիճաններում և խուսափելու համար շարժիչի գերտաքացման բարձր ջերմաստիճաններում։
Այն նաև պաշտպանում է հովացման համակարգի մետաղե մասերը կոռոզիայից, էրոզիայից և քարացման գոյացումից (նստվածք)։

🌈 Անտիֆրիզների գույները և իմաստները

Գույնը ոչ թե քիմիական կազմի ցուցանիշ է, այլ արտադրողի կողմից ընտրված նշանակման միջոց՝ տարբեր տեսակները տարբերակելու համար։
Սակայն տարիների ընթացքում որոշ գույներ ավանդաբար կապվել են որոշակի տեխնոլոգիաների հետ։
🟢Կանաչ
IAT(Inorganic Additive Technology)
Ավանդական՝ սիլիկատներ և ֆոսֆատներ պարունակող։ Լավ պաշտպանում է ալյումինը, բայց արագ քայքայվում է։ Փոխարինման ժամկետը՝2 տարի կամ 40 000 կմ։ Հին մեքենաների համար (մինչև 1990-ականները)։
🔴Կարմիր / Վարդագույն
OAT(Organic Acid Technology) — GM (Dexcool), կամHOAT(Hybrid OAT) — կարմիր սիլիկատազերծ
Օրգանական թթուներ պարունակող։ Երկար կյանք՝5 տարի / 240 000 կմ(OAT)։ Լավ է ալյումինի համար, բայց որոշ շարժիչներում կարող է առաջացնել խցանումներ (հատկապես վաղ տարիքի Dexcool-ում)։ Օգտագործվում է GM, VW, Toyota (վարդագույն), Hyundai/Kia (կարմիր)։
🟡Դեղին / Ոսկեգույն
HOAT(Hybrid Organic Acid Technology) — սիլիկատներ + օրգանական թթուներ
Հիբրիդային՝ միավորում է IAT-ի արագ պաշտպանությունը և OAT-ի երկարաժամկետությունը։ Փոխարինման ժամկետը ՝5 տարի / 160 000 կմ։ Օգտագործվում է Ford, Chrysler, Mercedes, եվրոպական մեքենաներում։
🟣Մանուշակագույն
Si-OAT(Silicated OAT — սիլիկատային OAT)
Օրգանական թթուներ + սիլիկատներ՝ արագ պաշտպանություն ալյումինի համար։ Օգտագործվում է հիմնականումVolkswagen, Audi, Skoda, Seat(G12++, G13)։ G13-ը մասամբ պատրաստվում է բիոէթանոլի հիմքով (էկոլոգիական)։
🔵Կապույտ
BSi-OAT / Phosphated HOAT (P-HOAT)
Toyota կապույտ՝ ֆոսֆատներ + օրգանական թթուներ, առանց սիլիկատների (հատկապես Ճապոնիայում օգտագործվող ջրի համար՝ ցածր կարծրությամբ)։ Կարող է մինչև10 տարի / 160 000 կմ(Super Long Life Coolant)։G11 (VW)— նաև կապույտ էր, բայց դա հին IAT տեխնոլոգիա էր (փոխարինված է G12-ով)։
🟤Շագանակագույն / Նարնջագույն
** Lobrid / Ti-OAT / Zerex Asian**
Որոշ արտադրողներ (օր.Zerex Asian Vehicle,Honda Type 2) օգտագործում են նարնջագույն կամ շագանակագույն գույներ՝ ճապոնական մեքենաների համար (Honda, Nissan, Mitsubishi)։ Հիմնված է ֆոսֆատային HOAT-ի վրա, օրգանական թթուներով։

⚠️ Ուշադրություն.
Գույնը միայն օժանդակ ցուցանիշ է.
Օրինակ՝ G12++-ը կարող է լինել մանուշակագույն, կարմիր կամ նույնիսկ վարդագույն՝ կախված արտադրողից։
Ամենակարևորը՝ ստուգել արտադրանքի նշանակումը (specification)՝ օր. G13, G12++, JIS K2234, ASTM D3306, BS 6580, JASO M201, Toyota Type 2, Honda HCF-2 և այլն։

🧪 Հիմնական բաղադրիչներ

  1. Հիմնական նյութ — սովորաբար էթիլենգլիկոլ (Ethylene Glycol — EG) կամ պրոպիլենգլիկոլ (Propylene Glycol — PG)։
    • EG — ավելի տարածված, էժան, ավելի բարձր ջերմահաղորդականություն, բայց թունավոր (կյանքի համար վտանգավոր կենդանիների համար)։
    • PG — ավելի անվտանգ (օգտագործվում է սննդամթերքի համար սառնարաններում), բայց թանկ է և ավելի քիչ արդյունավետ է ջերմափոխանակության տեսանկյունից։
  2. Ավելացուկներ (Additives) — կոռոզիայի դեմ պաշտպանություն, փրփուրի դեմ ստաբիլիզատորներ, pH կարգավորիչներ (սովորաբար pH = 8–10), հակաօքսիդիչներ։

📋 Համապատասխանության ստանդարտներ

  • ASTM D3306 / D4985 / D6210 — ԱՄՆ ստանդարտներ
  • BS 6580 — Բրիտանական ստանդարտ
  • JIS K2234 — Ճապոնական
  • GOST 28084-89 — Ռուսաստան/Հայաստան (հին, հիմնված է IAT-ի վրա)
  • VW TL 774 (G11, G12, G12+, G12++, G13) — Գերմանական ավտոարդյունաբերություն
  • MB 325.0 / 325.3 / 325.6 — Mercedes-Benz
  • Renault RN0405 / PSA B71 5110 — Ֆրանսիական
  • Ford WSS-M97B44-D / -E
  • GM 6277M (Dexcool)

⚠️ Խառնելու հնարավորությունը

Խառնումը վտանգավոր կամ անհարմար է, եթե տեխնոլոգիաները տարբեր են։
Օրինակ՝

  • ✅ HOAT + HOAT (նույն տեսակի) — թույլատրելի
  • ❌ IAT + OAT — կարող է առաջացնել նստվածք, փրփուր, կոռոզիայի արագացում
  • ❌ Dexcool (OAT) + սիլիկատային (IAT/HOAT) — հայտնի է խցանման խնդիրներով GM-ում
  • ⚠️ G12++ / G13 + G12+ — հաճախ թույլատրվում է (արտադրողի կողմից նշված է), բայց ոչ միշտ

📌 Լավագույն տարբերակը՝ ամբողջովին փոխարինել, ոչ թե լցնել։

🇦🇲 Հայաստանում հանդիպող անտիֆրիզներ

  • «Тосол» (Tosol) — հին խորհրդային տեխնոլոգիա՝ IAT (կանաչ, կապույտ), ցածր որակ, հին մեքենաների համար («Ժիգուլի», «Մոսկվիչ»)
  • Unium, Polaris, Barelliz — ժամանակակից ապրանքանիշեր
  • G12 / G12+ / G12++ / G13 — հաճախ վաճառվում են անվանումներով, բայց պետք է ստուգել համապատասխանությունը վկայագրերով
  • Կեղծ ապրանքներ — հատկապես շուկայում կան կեղծ G12++/G13-եր, որոնք իրականում IAT են՝ ներկված մանուշակագույն (կարմիր) գույնով։
    → Խորհուրդ է տրվում գնել պաշտոնական դիլերներից կամ վստահելի մասնագիտացված խանութներից։

🌡️ Սառեցման / եռման ջերմաստիճաններ

  • 50% անտիֆրիզ + 50% ջուր.
    • Սառեցման կետը ≈ −37 °C
    • Եռման կետը ≈ 106–129 °C (կախված ավելացուկներից և ճնշումից)
  • 100% էթիլենգլիկոլ.
    • Սառեցման կետը ≈ −13 °C (այսինքն՝ մաքուր անտիֆրիզը ավելի վատ է քան 50/50 խառնուրդը!)
      → Դա պատճառ է, որ միշտ պետք է խառնել մաքուր ջրի (կամ այրված ջրի) հետ — երբեք չի օգտագործվում մաքուր ձևով։

✅ Խորհուրդներ ընտրության համար

  1. Միշտ ստուգեք ձեր մեքենայի սպասարկման ձեռնարկը (manual-ը) — ո՞ր սպեցիֆիկացիան է պահանջվում։
  2. Ուշադրություն դարձրեք արտադրողի վկայագրերին (օր. VW TL 774 G, MB 325.3)։
  3. Խուսափեք անհայտ ապրանքանիշերից և չափազանց էժան անտիֆրիզներից։
  4. Եթե լցնում եք հին հեղուկի վրա, ապա միայն նույն տեխնոլոգիայի և նույն արտադրողի ապրանքը (կամ փաստացի փոխարինում)։
  5. Ստուգեք pH-ը հատուկ թեստերով, եթե կասկածում եք հեղուկի որակի մասին։

 

Անտիֆրիզի սառեցման կետը. −40°C և −65°C

Անտիֆրիզները վաճառվում են երկու հիմնական ձևակերպումներով.
Պատրաստի լուծույթ (Ready-mix / Prediluted)
50% էթիլենգլիկոլ + 50% ջուր + ավելացուկներ
≈ −37°C
≈ 106–110°C
Լցնելու համար պատրաստ, անմիջապես կարելի է օգտագործել
Կոնցենտրատ (Concentrate)
~95–98% էթիլենգլիկոլ + ավելացուկներ,առանց ջրի
Կախված խառնման հարաբերակցությունից
Կախված խառնման հարաբերակցությունից
Պետք է խառնել մաքուր ջրի հետ

📊 Էթիլենգլիկոլի խառնման հարաբերակցություն և սառեցման կետը
100% EG
0%
−13°C
❌ Անիմաստ է՝ ավելի վատ է, քան 50/50-ը
70% EG
30%
≈ −55°C
Լավ է սառը կլիմայի համար (օր. Սիբիր, Հյուսիսային Կովկաս), բայց կրճատում է ջերմափոխանակությունը
60% EG
40%
≈ −49°C
55% EG
45%
≈ −45°C
50% EG
50%
≈ −37°C
✅Օպտիմալհարաբերակցություն. լավ հավասարակշռություն սառեցման և եռման կետերի, ջերմահաղորդականության և կոռոզիոն պաշտպանության միջև
40% EG
60%
≈ −25°C
Բավարար է չափավոր կլիմայում (օր. Հայաստան, Հարավային Եվրոպա)
30% EG
70%
≈ −15°C
Ամռան օգտագործման համար (միայն հովացման նպատակով, սառեցման վտանգ չկա)

🔹 −40°C համար

  • Այս սառեցման կետը ստացվում է ≈67–68% էթիլենգլիկոլ + 32–33% ջուր հարաբերակցությամբ։
  • Այդ համամասնությունը հաճախ նշվում է որպես «−40°C տարբերակ» (օր. «Felix −40», «Sibiria −40»)։
  • Խորհուրդ է տրվում բացառապես շատ սառը կլիմայական պայմաններում, որտեղ ջերմաստիճանը հասնում է −30…−35°C:
  • ⚠️ Վտանգ. Ավելի բարձր կոնցենտրացիան նվազեցնում է ջերմահաղորդականությունը (ջուրն ավելի լավ է տեղափոխում ջերմությունը, քան գլիկոլը), ինչը կարող է հանգեցնել շարժիչի գերտաքացման բարձր ջերմաստիճանների դեպքում։

🔹 −65°C համար

  • Այս արժեքը տեսական է և/կամ մարքետինգային։
  • Իրականում էթիլենգլիկոլի + ջրի համակարգում ամենացածր սառեցման կետը (եւթեկտիկ կետ) կազմում է ≈ −60°C (այն տեղ, որտեղ EG 77%, ջուր 23%)։
  • Այդ կետից հետո ավելի շատ գլիկոլ ավելացնելը բարձրացնում է սառեցման ջերմաստիճանը (օր. 90% EG − սառչում է −34°C-ից)։
  • Որոշ արտադրողներ «−65°C» նշում են պրոպիլենգլիկոլի կամ հատուկ ավելացուկների հիմքով բաղադրությունների համար, սակայն դա չի ենթադրում, որ այդ հեղուկը կարելի է անմիջապես օգտագործել այդ կոնցենտրացիայով — այն նույնպես պետք է խառնել։
  • ❗ Ուշադրություն. Որոշ կեղծ ապրանքներ վաճառվում են «−65» պիտակով, բայց իրականում դա կանոնավոր IAT տեխնոլոգիա է՝ ներկված մանուշակագույն։ Սառեցման կետն իրականում −20…−30°C է։
    → Լաբորատոր ստուգում կամ սառեցման ֆակտիկ ստուգում (սառնարանում) կարող է ցույց տալ իրական կարողությունները։

💡 Գործնական խորհուրդ.
Եթե ապրում եք Հայաստանում (որտեղ ամենացածր ջերմաստիճանը սովորաբար −20°C է, մեկուսի շրջաններում՝ −25°C), բավարար է 50/50 (≈−37°C) կամ նույնիսկ 40/60 (≈−25°C) խառնուրդը։
−40°C կամ −65°C նշանակում ունեցող հեղուկների կիրառումը այստեղ չի տալիս լրացուցիչ առավելություն, բայց կարող է վնասել համակարգի արդյունավետությանը։

🧪 Կոնցենտրատների (Concentrate) մասին մանրամասն

✅ Առավելությունները.

  • Երկար պահպանման ժամկետ (մինչև 5 տարի փակ տարայում)
  • Տարածքային ճկունություն. կարելի է խառնել ցանկալի հարաբերակցությամբ՝ կլիմային համապատասխան
  • Ավելի փոքր տարայի ծավալ՝ նույն քանակի պատրաստի լուծույթի համեմատ
  • Ավելի էժան արժեք 1 լիտր պատրաստի լուծույթի համեմատ (եթե ինքնուրույն եք խառնում)

 

post comments

some related articles